22 августа, 2023 - 10:37
Гюзюланы Рамазанны къызы Дженнетни аты республикада, андан тышында да белгилиди. Ол Элбрус районда жыр санатны айныууна себеплик этген уста жырчы эм педагогду.
Дженнет Тырныауузда туугъанды, биринчи номерли школда окъугъанды. Алты жылындан музыка школгъа да жюрюгенди. Алгъа къыл къобузда, артда фортепианода ойнаргъа юйреннгенди. Алай бла, школда окъугъан заманында окъуна Дженнет жашауунда не ыз бла барлыгъын белгили этгенди. Жыр санатха биринчи атламларын анга аппасы Хабичланы Жамал этдиргенди. Жамал, КъМАССР-ни, РСФСР-ни да сыйлы къурулушчусу, кёп махтау келтиргенди районнга, республикагъа да. Аны жыргъа усталыгъын да айтадыла таныгъанла. Ол кесини толмагъан умутун туудугъунда кёргенди.
Алай бла Дженнет сабийлей тюрлю-тюрлю конкурслагъа, фестивальлагъа («Салам алейкум», «Туугъан жерим – жюрек жырым», «Эжиу этедиле къаяла»...) къатышып, махтаулу болуп тургъанды. Орта школну бошагъандан сора ол Искусстволаны Шимал-Кавказ къырал институтунда окъугъанды. 2005 жылда анда факультетни концерт-камера жырчыланы хазырлагъан бёлюмюн тауусханды.
Андан арысында ол ара шахаргъа кетип, билимин анда ёсдюргенди. Москваны къырал культура эм искусство университетинде эстрада эм джаз жырлагъа юйретген бёлюмде окъугъанды. Анда тау аууздан келген къыз битеу сынауладан ётюп, Шачнев Алексейни къауумуна тюшгенди. Белгили устаз, музыкант, эстраданы режиссёру, Россейни исскустволарыны сыйлы къуллукъчусу, ЮНЕСКО-ну халкъла аралы саугъасыны лауреаты сайлап, кесине окъуучугъа аны алгъаны уллу жетишим эди.
«Алексей Георгиевич университетде театр режиссура кафедраны доцентиди. Ол кеси заманында «Самоцветы» бла «Пламя» атлы жыр ансамбльлени къурагъанладан, анда ойнагъан, жырлагъан да этгенледен бириди. Мен аллай музыка жаны бла белгили, тарыхха кирген адамны къолунда окъугъанма. Бюгюн да аны бла байламлыкъ жюрютеме», – деп, ыразылыкъ бла сагъынады устазын Дженнет. Анда ол «Преподаватель вокала» деген диплом алгъанды.
Кёлю бла окъугъанын кёрюп, устазлары аны аспирантурада окъургъа тийишли кёргендиле. Анда анга илму ишин хазырларгъа докторантура эм аспирантура бёлюмню таматасы, доцент Касаткина Светлана болушханды. «Светлана Агвановна алгъа къарагъан устазладанды. Аны окъуу-юйретиу методикасы да энчиди. Анда ол «тренинг», «мозговой штурм», «круглый стол» дегенча амаллагъа эс бурады. Сора билим бериуню интерактив тюрлюсюн, аудио неда башха тюбешиулени тюрлюлерин да хайырланады», – деп белгилейди Дженнет. Аны къолунда Гюзюланы Дженнет кандидат ишин жазгъанды эм педагогика илмуланы кандидаты да болгъанды.
Бир сейирим – адам уллу сынау бла алгъан билим, илму да бирден узакъ кетмейдиле. Дженнет бла бу ишини юсюнден сёлешгенде, эсиме бир зат тюшгенди: беш-алты жыл мындан алда Москвада бир фестивальда Шимал жанындан келген нанайлы устаз, жазыучу Марина Эльтун алай айта эди: «Мен сабий заманымда сёлешмей бир да кёп тургъанма. Сёлешип башлагъанымда да, бир къауум харфны айталмай, нёгерлерим кюлюп тургъандыла. Ол заманда садикге барыргъа унамай тебирегенимде, анам мени психологга, логопедге да элтгенди. Ала да жюрютюп, жукъ болушмагъанда, элибизде шаманнга кёргюзтгенди. Ол а: «Агъач къыйырына элтип, къанатлылагъа тынгылатыгъыз, ала къалай ариу жырлагъанларын айтыгъыз, сора кесин да ана тилде жырлатыргъа кюрешигиз», - деп юйретген эди да, алай бла жарым жылны ичинде шатык тилли болгъан эдим. Жыр бла бюгюн да шуёхма». Сейир тюйюлмюдю Шимал жанында бир шаман айтханны илмучула чертгенлери?
Таулу къыз билим алыуда жолун аны бла юзюп къоймагъанды. Ол дагъыда Москвада Управленияны университетинде шоу-бизнес жаны бла билим берген факультетни тауусханды.
«Москвада онеки жыл жашагъанма. Окъугъан, ишлеген да этип, сынау да жыйгъанма. Анда культура комитетде, «А-Голос» атлы энчи иели вокал школда да ишлегенме, тюрлю-тюрлю къууанчлы ишлени бардырыргъа, жырларгъа да чакъыргъандыла», - деп эсгереди Дженнет ол жылланы.
Бусагъатлада Гюзюланы Дженнет Тырныауузда Къулийланы Къайсын атлы маданият юйде музыка жаны бла айныуну креатив студиясын къурап, анда ишлейди. Ол сабийлени жыр айтыуну бир ненча тюрлюсюне юйретеди: эстрада, джаз, академия, халкъ жырла, рэп, рок-стрим. Аны бла бирге ары жюрюгенле синтезаторда, фортепианода ойнаргъа, сахна окъуугъа, сёлешиуге юйренедиле, музыканы теориясындан, тарыхындан билим аладыла.
Студиягъа жыл санлары алтыдан жыйырмагъа дери болгъан он-онбеш адам жюрюйдю. Дженнетни сохталары малкъар, орус, ингилиз, испан, француз, украин, корей тилледе жырлайдыла, кеслерин сахнада жюрютюрге юйренедиле, репертуарларын, жанрларын да ёсдюредиле. Къайры барсала да, къаллай тюрлю эришиулеге, фестивальлагъа къатышсала да, андан хорлам бла къайтадыла. Ала шахарда, районда, республикада да мероприятиялагъа, жандауурлукъ концертлеге сюйюп къатышадыла. Дженнет кеси да вокалдан устазланы «Жангы бийиклик» деген кадрла конкурсларында алчы жерге чыкъгъанды.
Элбрус районда бир тюрлю бир иш болуп, анга къатышханла биледиле, Дженнет бек ариу жырлайды. Аны ауазы не тюрлю жыргъа да келишгенинден ангылайса усталыгъы кёп тюрлю болгъанын: «Турнала», «Таулагъа чакъырама», «Бешик жыр», «Минги-Тау», «Зовут меня в Балкарию», «Блюз прощания», «Мама», «Поговори со мною, мама» «Одинокая луна», «Жаным»… Назик къызны ауазы къалай эсе да уллу залны толтуруп къояды. Ол, кеси ариу жырлагъандан, сохталарын алай тынгылы юйретгенден сора да, къабарты-малкъар поэтлени (Зумакъулланы Танзиля, Ахматланы Люба, Ёзденланы Исмайыл…) назмуларына музыка жазады. Алай бла жыр хазнабызгъа да къошумчулукъ этеди.
Мусукаланы Сакинат.
