21 ноября, 2023 - 11:55
Боксдан тренер Тогъузаланы Таукъанны жашы Ибрагим дзюдодан, боксдан бла къатыш единоборстволадан округ, къырал даражалы эришиуледе атын айтдыргъанды, республиканы жыйымдыкъ командасына киргенди. Ол битеу да 450-ге жууукъ сермеш бардыргъанды. Бюгюнлюкде уа, бай сынамына сабийлени юйретеди, алагъа спорт, адамлыкъ жаны бла да ахшы юлгю кёргюзтеди. Бюгюн ол бизни ушакъ нёгерибизди.
- Ибрагим, бек алгъа спорт бла къалай кюрешип башлагъанынгы юсюнден айтсанг эди.
- Эм алгъа жарау этдирип атам башлагъанды. 9-10 жылымда дзюдогъа жюрюп тебирегенме, Шауаланы Ханапийде юйреннгенме. Анда бир-эки эришиуге да къатышханма, битеуроссей турнирде – ючюнчю, экинчисинде да саугъалы жерге чыкъгъанма. Бир кесек замандан а атам боксха кёчюргенди, тренер Гуртуланы Аскербийни къолунда тогъуз жылны юйреннгенме.
Юйюрюбюзде спортха уллу магъана берилгенди. Тамата къарындашым Марат боксдан спортну устасыды, Россейни чемпионатыны призёруду. Ортанчы къарындашым Алим дзюдочуду, эгечим Фатима уа жарауну бизни бла этгенди.
- Боксда жетишимлеринг?
- 17 жылымда Малкъар халкъны жангырыууну кюнюне аталгъан эришиуде хорлап, «Спортну устасы» болгъанма. СКФО-да, «Юность России», Россейни Профсоюзларыны биригиуюню, Россейни Сауутланнган кючлерини чемпионатларында алчы жерлеге чыкъгъанма, битеукъырал даражада юч сермеш бардыргъанма, алада «алтын» алгъанма, Доттуланы Ахматны хурметине бардырылгъан эришиуде да биринчи болгъанма.
Андан сора къатыш единоборствола бла эки жылны кюрешгенме, Дагъыстанда округ эришиуде – биринчи, Къазанда халкъла аралы турнирде да ючюнчю болгъанма Ингушетияда битеуроссей турнирде саугъалы жерге тюшгенме.
- Тренер усталыкъгъа уа къалай келгенсе?
- Сюйюп киришгенме. Хау, башха жаны бла билим алгъанма – МВД-ны Краснодарда университетинде юриспруденция бёлюмюн тауусханма, алай анга жюрегим тартмагъанды. Спортну уа билеме, сюеме, юйретирге къолумдан келеди, тренер болуп бешинчи жылны ишлейме. Манга жараугъа 7-15-жыллыкъ сабийле келедиле.
- Жарауланы къайда ётдюресе?
- Вольный Ауулда, кесибизде юйде. Бусагъатда залыбыз орналгъан жерде жюн тараучу цех болгъанды, аны атам бла аппам ишлеген эдиле. Ол бир онбеш жылны тургъанды, артда атам анда сабий кийимле тикген цех къурагъанды. Анга тынгылы ремонт этип, керекли затла да алып, жарауланы ётдюребиз.
Ишибизге республиканы Спорт министерствосу да себеплик этеди, аны бла бир жыл мындан алгъа келишим тауусханбыз. Алгъаракълада Москвадан Боксдан къырал федерацияны генеральный секретары Татьяна Кириенко келген эди. Ол бизни залда болгъанды, ишибизни жаратханды, кёп алгъыш этгенди.
- Сен юйретгенлени жетишимлерини юслеринден айтсанг эди.
- Жараугъа 22 сабий келедиле. Биз жангыз да умутландыргъан, эришиуледе уа хорларыкъды деп сабийлени айырмайбыз, Балаларын чыныкъсынла, къарыулу болсунла деп келтирген ата-аналагъа да угъай демейбиз. Алай эм алгъа спорт бла кюреширге жарагъаныны юсюнден справка излейбиз.
Боксда эришиулеге къатышып, жетишимли болгъанла асламдыла, юлгюге Рамазан Абдулкеримовну, Къалабекланы Фархатны, Газаланы Шамилни, Мусукаланы Къууанчны, Лелюкаланы Русланны келтирирге боллукъду. Ала округда, битеуроссей турнирледе да саугъалы жерлеге дайым чыгъадыла. Гитче жыл сан къауумда да умутландыргъан спортчуларыбыз кёпдюле.
- Бир-бир тренерле, гитче спортчула хорлатсала, алагъа тырман этедиле. Сен а урушамыса?
- Хорлатханына кесини жюреги къыйналып тургъан кезиуде сабийге хыны этерге жарамайды. Ала да, рингге чыгъардан алгъа, къалай болурма деп сагъыш этедиле, жууаплылыкъны сезедиле. Сора ол бир тюрлю сылтау бла хорлатып, жарсып тура эсе, жангыз да ариу айтып, эс жыйдыртама кёллендирирге кюрешеме.
Бек гитчечиклени эришиулеге салмайма, аланы алгъа психология жаны бла тынгылы хазырларгъа керекди. Мен кесим битеу ол затланы сынагъанма, ишими аны эсге алып бардырама. Сабий жангыла эсе, къарыуу жетмей эсе, аны эришиуге салгъан тренердеди терслик. Спортчусу хорлатхан эсе, жарауну къалай бардырама деп, ол да сагъышланыргъа керекди.
- Юйрениу-жарау этиу жыйылыулагъа барыучумусуз? Спортчула сынамларын ёсдюрюрча башха клубла, школла бла байламлыкъ жюрютемисиз?
- Хау, алгъаракълада боксчуларыбызны Анапагъа элтгенме, ары Россейни жыйымдыкъ командасыны баш тренери Олег Меньшиков командасы бла келген эди да, бирге юйретгенбиз. Кесим спорт бла кюрешген заманымда, Москвада аны къауумунда жарым жылны жарау этип тургъан эдим.
Къашхатау, Акъ-Суу бла байламлыкъла жюрютебиз, аланы спортчулары бизге келедиле, биз да алагъа барабыз. Чегемден, Хасаниядан командала да къатышып, жараула ётдюребиз. Ол спортчулагъа къарыуларын башхала бла сермешип кёрюрге онг береди.
- Арт жыллада россейли спортчулагъа кёп чекле салынадыла, ол сабийлени итиниулюклерин азайтамыды?
- Угъай, Олимпиада болмаса да, спортчуларыбыз къатышырча даражалы эришиуле асламдыла. Мен билгенликден, боксчуларыбыз дунияны, Европаны да чемпионатларына къатышыргъа эркиндиле. Спорт политика бла байламлы болмазгъа керекди. Спортчуларыма былай айтама: «Дунияны чемпионлары болмасагъыз да, Олимпиадагъа бармасагъыз да, кюреширге керексиз. Адам тутхан ишин къоймаса, жетишимге жетмей къалмайды». Мен кесим Олимпиадагъа къатышмагъан эсем да спортха келгениме арталлыда сокъуранмайма. Миллетибизде хунерли жаш адамларыбыз кёпдюле, алагъа, тийишлисича эс бурулуп, ёсерге болушлукъ этилсе, ала халкъыбызгъа махтау келтирликлерине ишеклигим жокъду.
