25 октября, 2022 - 13:59
«Жылны юйюрю» битеукъырал конкурсну регион кезиуюню «Кёп сабийли юйюр» кесегинде экинчи жерни Джаппуланы Адемей бла Мадина алгъандыла. Биринчи жерге Урван районну келечилери чыкъгъан эдиле, Джаппулары аладан жангыз бир баллгъа артха къалгъандыла.
Адемей бла Мадина юйюр къурап жашагъанлы 27 жети жыл болады, ала 5 сабийни ёсдюргендиле. Ал кезиуледе быллай уллу юйюр болургъа умут этмегендиле, алай балала тууарларын а, айхай да, сюйгендиле. Нек дегенде сабий бар эсе – тамблагъы кюн да барды, ол келлик кюн а нюрлю, огъурлу, насыплы болургъа тийишлиди. Ала экиси да от жагъалары жарыкъ болур, сюймекликден, шуёхлукъдан, намысдан толур ючюн кюрешгендиле.
Джаппуланы тукъумлары бурун заманладан келеди. Адемей Рамазанны бла Аминатны юйюрлеринде туугъанды, алагъа битеу да алты сабий жаратылгъанды. Рамазан кёп жылланы къурулуш управленияда уруннганды. Аминат а кесин балаланы ёсдюрюрге, юйню тутуугъа жоралагъанды. Сабийлери барысы да билим алып, тутхан ишлеринде атларын иги бла айтдыргъандыла, аталарына бла аналарына ёхтемлик келтиргендиле. Мадина да Жазаланы Сафарны бла Любаны кёп сабийли юйюрлеринде туугъанды. Сафар Тырныауузну тау-байыкъландырыу комбинатында водитель болуп ишлегенди, Люба сабийлени ёсдюргенди.
Эки мингинчи жылдан бери Адемей МЧС-ни Элбрус бийик тау излеу-къутхарыу отрядында ишлейди, анга СКФО-да «Эм иги къутхарыучу – 2016» деген ат да берилгенди. Ол бийик таулада къыйын болумлада сууукълада болгъан кёп къутхарыу операциягъа къатышханды. Аслам адамны жанын сакълагъанды. Излеу ишлеге кеси да башчылыкъ этгенди, ала уа талай кюнню ичинде окъуна бардырылгъандыла. Отрядны башчылары белгилегенлерича, Джаппу улу кесин билимли, низамлы, башламчылыкъ этерге хазыр къутхарыучуча кёргюзтгенди. Ол усталыгъын дайым игилендиргенлей турады, жангы технологияланы бла къутхарыу оборудованияны хайырланыргъа юйренеди, къутхарыуда эм спортда квалификациясын ёсдюреди. Аны башчылыгъында отрядны къаууму Сочиде XXII Къыш Олимпиада эм XI Паралимпиада оюнланы къоркъуусузлукъларын жалчытханды. Къутхарыу ишге салгъан къыйыны, бийик усталыгъы ючюн Адемей кёп правительстволу эм ведомстволу саугъала бла белгиленнгенди. Мадина уа сабийлеге къарайды, аланы ариу халда юйретиу, айнытыр ючюн керекли онгла къурайды, ариу ниет бла жашаргъа, бир бирге сакъ болургъа юйретеди. Огъурлу ана балаларына инсанлыкъны, адамлыкъны юлгюсюдю.
Адемей бла Мадина эм адамлыкъны белгилеген магъаналы шартлагъа огъурлулукъну, къыйналгъаннга болушургъа хазырлылыкъны санайдыла, сабийлерин да ол ниетде ёсдюрюрге кюрешгендиле. Тамата жашлары Тутар юйдегили болгъанды, аны да бир сабийи барды. Тутар да, атасыны ызы бла бара, кесин адамланы къутхарыугъа жоралагъанды, «Чегет» канат-кресель жолда ишлейди, спорт бла кюрешеди, тау-лыжа спортдан бла боксдан эришиуледе кёп кере хорлагъанды. Джаппуланы тамата къызлары школну жетишимли бошагъандан сора вузлада билим аладыла: Малика В.М. Коковну атын жюрютген Къабарты-Малкъар къырал эл мюлк университетни «Бухгалтерский учёт, анализ и аудит» факультетин сайлагъанды, Танзиля уа Х.М. Бербеков атлы Къабарты-Малкъар къырал университетде право, экономика эм финансла жаны бла окъуй турады. Кичи жашлары Мухаммат тогъузунчу классны бошагъанды, ахшы окъугъаны, низамлылыгъы ючюн грамотала эм дипломла бла дайым саугъаланады, «Грамотный ученик» конкурсда алчыланы санында болгъанды. Бош заманында миллет тепсеуле бла кюрешеди. Мариям а башланнган школну тауусханды, тюрлю-тюрлю конкурслагъа сюйюп къатышады, мектепде бардырылгъан олимпиадалада хорлайды.
Уллу юйюрде миллет адет-тёрени сакълаугъа да сакъдыла. Ала айтханларыча, тёлюлени араларында байламлыкъны юзмеген, тюненени, бюгюнню бла тамбланы байлагъан мурдор тёреледиле. Былайда бир шартны да эсгерирге тийишлиди – 2020 жылны августунда Адемейни атасы Рамазан, анга ол кезиуде 83 жыл бола эди, Адемей кеси эм тамата жашы Тутар Минги таугъа чыкъгъандыла. Ёрлеулерин а ата-бабалары Джаппуланы Джатчиге жоралагъандыла. Байрамлада юйюр бирге жыйылады, стол къанга уа ашарыкъладан толады. Аллай кюнле аланы барысына да энчи къууанч бере, жюреклерин насыпдан толтурадыла.
