25 октября, 2022 - 15:40
Оруслу Иван бла таулу киши Оразай, туугъан къарындашлача, бир бирни багъалагъандыла, бир бирге къонакъбайлыкъ этгендиле. Биринчи Жамбул шахарда жашагъанды, машинала ишлеучю заводда фрезеровщик эди. Экинчи уа Кенгеш элде – арбачы.
Узун бойлу, чырайлы орус киши жангыз ёгюз жегилген арбасы бла элге келсе, Оразайны атасы бла анасы аны сыйлы къонакъча кёргендиле, тёрге ётдюрюп олтуртхандыла. Артха аягъан азыкъларын дасторханнга салгъандыла, шуёхларыны намысына уллу жез самоваргъа от тиргизгендиле.
Иван, Экинчи Кенгеш элни шахарда жумушларына кёз-къулакъ болуп, келген адамларына къонакъбайлыкъ этип тургъанды. Урушдан сора жыллада саулай областьда окъуна тёре эди элни бла шахарны араларында байламлыкъ жюрютюуню ол тюрлю амалы эм мадары.
Бу жол да Иван Оразайлагъа кёп саугъа алып келди. Тёрде кюйюз юсюнде, эки аягъын да къазакъча чалдишдирип, нёгери бла чам-лакъырда эте, чай ичедиле. Юй тамата жашау турмушунгу юсюнден арт кезиуде хазна жукъ сагъынмайса, къалайды къолайынг деп сорурун сакълап тургъанча, къонакъ терк окъуна: «Несин айтаса, жатып, ушхууур ашайбыз. Къалгъанын кесинг ангыла», - деди.
Аланы ушакъларына тынгылап тургъан жылкъычы жаш Заурбек шахарда жашау керти да жатып ашарча тынч эсе, тейри, барып кёрмей къоймам деп, атасындан бла анасындан заводда ишлерге иерлерин тиледи. Ата бла ана кенгешедиле да, быллай оюмгъа келедиле: «Кече-кюн демей, жазы, къышы да жылкъы ызындан айланнгандан эсе, жашны кёзю дуниягъа ачылыр, иш усталыкъ алыр. Барсын, Иванны къолунда къыйналмаз…».
Заурбек эркиннге ычхыннганына къууанды, аякъ тюбюнде чёп сынмай, жолгъа атланды. Элни тар орамларын, гытычыкъларын шахарны кенг жоллары, деменгили юйлери бла тенглешдире, тёгерекге-башха къарай, Иванланы арбазгъа жетдиле.
Экинчи кюн окъуна ол жашны кеси ишлеген заводха элтди. Мында эл мюлк машинала чыгъара эдиле. Ол Заурбекни да кесине шекерт этип алды.
Эрттен сайын ала заводха танг жарыгъы бла баргъандыла, ингирде кеч къайтхандыла. Айхай да, Иван шекертине ишни ауурлугъун жетдирмегенди, шуёхуну жашыны ашына суууна, ишине да ёз баласындан эсе сакъ болгъанды. Арада 4-5 ай озгъандан сора жашны башха цехге кёчюргендиле, иш марда тохташдыргъандыла, ючюнчю разряды болгъан ишчиге иги къыйын заказла берип башлагъандыла. Ол заманда, ишни ауурлугъун кётюралмай, Иваннга да билдирмей, юйюне къачып кетгенди.
Атасы, анасы алгъа жашлары отпускагъа келген сунуп къууаннгандыла. Алай ишни болушун ангылагъандан сора анга: «Бизни уялтып, къалай этип къойдунг алай», - дегенлеринде, Заурбек алагъа былай хапар айтханды:
- Биринчи айда жумушум тынч эди. Иван манга ауурлукъ жетдирмегенди. Мен этерикни кеси тындыргъанды. Артда, кесим кюрешип башлагъанда, кюнден-кюннге ишим ауурдан ауур бола барды, юйге эки аягъымы сюйреп кючден келе башладым.
Бираздан а, кертиси бла да, ушхууурну олтуруп угъай, кийизге жатып, ашап тебиредим. Иванны жатып азыкъ ашайбыз деген масхарасын ол кюн кеси башымдан сынадым, жарым жыл да чыдаялмадым. Атам, анам, кечгинлик беригиз. Колхозда малчы болуп кече-кюн да ишлейим, заводха къайтмайым ансы.
