22 ноября, 2022 - 14:53
Быйыл Къабарты-Малкъар къырал университетни айырмалы тауусханладан бири Хаджиланы Мариямды. Ол, андан сора да, вузну Отарланы Керим атлы малкъар маданият арасыны ишине тири къатышханлары ючюн энчи халда жарашдырылгъан диплом бла саугъаланнган таулу студентлени тизмесиндеди. Алгъадан айтсакъ, энди бюгюнлюкде уа ол КъМКъУ-ну магистратурасына «тарых» ызда кирип, окъууун андан ары бардырыргъа хазырланып турады.
Мариям узакъ тау элибизде – Кичибалыкъда – туугъанды эмда школну мында алтын майдал бла тауусханды, орус тилден ЕГЭ-де уа 94 балл алгъанды. Окъуугъа-билимге сюймеклиг а анга биринчи устазы Башийланы Фатима Магомедовнадан келгенди. Ол да, къайсы бирибизча, аны эниклей, анга ушаргъа сюйюп ёсгенди. Мектепден сора уа университетни тарых бёлюмюне киргенди.
Окъуугъа кирген биринчи кезиуюнден окъуна, билим алыуда, жамауат ишде айырмалы, жетишимли болгъанды. Алай бла Владимир Тлостанов бла Къулийланы Къайсын атлы стипендиялагъа тийишли кёрюлгенди. Аладан тышында да, бир ненча кере КъМКъУ-ну бийик академиялы стипендиясы бла белгилене тургъанды. Студент жылларында окъуугъа кёл салыргъа юйретген аслам затха тюшюндюрген преподавательлерине – тарых илмуланы доктору, профессор Пётр Абрамович Кузьминнге, педагогика илмуланы кандидаты, доцент Римма Мухамедовна Кумышевагъа – ыразылыгъын билдиреди.
Белгилегенибизча, иги окъугъанындан сора да, жамауат ишге тири къатыша, «2021 жылны жетишими» деген регион даражалы конкурсну «Жамауат иш бла кюрешген» деген бёлюмюнде призёр болгъанды. Дагъыда «Биз келир заманны жолун ызлайбыз», «Халкъны хазнасы» республикалы форумлагъа къатышханды. «Фортанга» Битеуроссей форумда да болгъанды.
Таулу къызчыкъ Къазан шахарда бардырылгъан «Студент клубланы миллет лигалары» къырал даражалы слётха къатышханын а кесине насыпха санайды. Анда бирси халкъланы маданият энчиликлери бла шагъырейленир онг да тапханды. Профсоюз къымылдауну бла добровольчествону айныуларына юлюшюн къошханы ючюн кёп саугъагъа тийишли болгъанды. Бюгюнлюкде КъМР-ни «РЦРВ» АНО-ну «Волонтёр тиричилик» регион профиль ызыны башчысыды. ГТО-дан а аны кюмюш белгиси барды.
Ол экинчи курсда окъугъан кезиуюнден да къадарын илму бла байларыгъын толу ангылай, бу жаны бла тири кюрешип тебиреген эди. Алай бла бюгюнлюкде халкъла аралы илму жыйымдыкълагъа аны алты иши киргенди. Бу жаны бла ишлеп башларына кёллендирген профессор Пётр Кузьминовгъа бютюнда ыразыды.
Мариямны школ жылларына къайтсакъ, предмет олимпиадалада айырмалы болгъанлай тургъанды. Малкъар тилден бла адабиятдан аллай эришиуледе уа ол районда биринчиликни иги кесек заманны ычхындырмагъанды. Республикалы кезиуюнде уа алчы, призёр болгъанлай, ахшыланы тизмесине къошулгъанлай, школну атын иги бла айтдыргъанды.
Бош заманында тарых магъаналы, классика китапланы окъургъа бек сюйсе да, аны дагъыда къол бла абериле этерге хунери барды. Ыннасы Туудуланы Маржандан бла анасы Хаджиланы Жаннетден жаулукъланы, башха затланы да къол ийнеле бла эшерге юйреннгенди. Бу хунери бла мектепде окъуучу болгъан кезиуюнде район конкурсда экинчи жерге да чыкъгъанды.
Андан сора да, тюрсюнсюз чайырдан (смола) омакъ жюзюкчюкле, сыргъачыкъла, сынжырчыкъла этеди. Аланы тенг къызларына саугъалап да къууандыргъанды. Гипсден а сувенирле хазырлайды. Бу затлагъа интернетде видео амал бла къарап, анда берилген дерследен кеси аллына тюшюннгенди.
Белгилегенибизча, энди Хаджиланы къызлары КъМКъУ-ну магистратурасында окъурукъду. Аны бла чекленмей, аны тауусса, аспирантурагъа кирир, илму бла кюрешир акъылы барды. Мураты толса, «Малкъар жамауатланы онжетинчи ёмюрде эмда онтогъузунчу ёмюрню аллында социал-политика тарыхлары Ара Кавказны политика процессини баргъан кезиуюню контекстинде» деген тема бла кёл салып ишлер умутдады. Бюгюнлюкде уа хар жетишими ючюн да ол аны юйретиуге, окъутуугъа да салгъан къыйынын белгилей эмда багъалай, анасына уллу хурмет бла бирге ыспас да этеди.
