27 декабря, 2022 - 15:34

Къара ишхилди (Черника)
Ёсюмю 35 сантиметрге жетген юлкюдю. Чапыракълары сыйдамладыла, жарыкъ бетли-жашилледиле, къыйырлары жютюледиле. Гюллери чапыракъланы «хуржунларында» орналып боладыла. Жемишлери кёксюлдюм бетлидиле.
Къара ишхилди Къабарты-Малкъарны нарат, назы агъачларында эм ала къатыш битген агъачларында ёседи. Таулула аны жемишлеринден варенье, суусап суула эм башха затла этедиле.
Медицинада къара ишхилдини жемишлерин бла чапыракъларын хайырланадыла. Аны жемишлеринде дубиль веществола, органика кислотала, бал туз, С, В витаминле, каротин тюбейдиле. Чапыракълары да дубиль веществола, флавоноидле, мертиллин, арбутин бла байдыла.
Къара ишхилдини адамны жарасындан неда ичинден келген къанны тохтатыр ючюн хайырланадыла. Битимни жемишлери къайнатылып этилген «какны» адамны темиреу, сирке жайылгъан жерлерине сюртедиле. Жемишлерин ичи ётгенни тохтатыр, бюйрекледен ташны кетерир, жик эм жел, диабет, ангина аурууладан къайналгъанлагъа болушур ючюн хайырланадыла.
Къара ишхилдини жемишлеринден бла чапыракъларынан 2 чай къашыкъ бла бирни термосда 1 стакан къайнар суугъа къуядыла эм, термосну башын жабып, ол халда 2 сагъатны турмагъа къоядыла. Жик ауру амалсыз этгенлеге аны стаканны тёртден бирер юлюшюн кюнден 5-6 кере ичиредиле.
Къара ишхилдини тууралгъан чапыракъларындан 2 столова къашыкъ бла бирин термосда 1 стакан къайнар суугъа къошадыла эм ол халда 2 сагъатны турма къоядыла. Диабетден ауругъанлагъа стаканны ючден бирин кюннге 3 кере бередиле.