24 января, 2023 - 11:55
Алгъаракълада Къабарты-Малкъаргъа иги хапар келгенди: Россейни Президенти Владимир Путин битеу да уллу къыралыбызда «Жигит ана» деген атха тийишли кёрген жети тиширыуну араларында Бедик элден Ахматланы Анджела да барды. Аны баш иеси Ахматланы Элдар жерчилик бла кюрешеди, он сабийлери уа окъууда, ишде да алчыладыла. Биз Анджела бла ушакъ этгенбиз.
– Анджела, биринчиден, бийик саугъа бла алгъышлайбыз. Экинчиден, биз билирге сюйген: он сабийни ёсдюрген, окъутхан шёндюгю дунияда къыйын тюйюлмюдю?
- Уллу юйюрню игилиги: сабийле бир бирлерине къарайдыла, ишлеп башласала бахчада, бири чыкъгъан бла, къалгъанлары къатына сюеледиле, окъууда да юй ишни ангыламагъаннга, эталмагъаннга башхалары болушадыла. Аталары да, мен да сабийле жамауатха жарагъан адамла болсала сюебиз.
Туристле Минги тауну тийресине келген кезиуде повар болуп ишлейме, башха заманда уа сабийлени къатларындама, не десек да, атала-анала балала бла кёбюрек болургъа керекдиле. Бусагъатда уа къалай болады: уллула ишде, ахча ишлер къайгъыда, гитчеле садикледе, школлада…ол къаллай жашауду? Заманыбызны сабийлерибизден къызгъанмазгъа керекбиз, ариу сёзюбюзню, жюрегибизни, жашауубузну да! Ала насыплы болгъанларын кёрсек, бизни да кёлюбюз кётюрюледи.
- Сизге бу жыл энчи болгъаны баямды?
- Хау, къыралыбызны башчысы сыйлы атха тийишли кёргенди мени, дагъыда быйыл элли жылым толгъанды, бек башы уа - биринчи туудугъубуз туугъанды. Аллахха шукур, манга огъурлу жылды, алай мен хар юйюрге иги жыл болса сюеме. Биреу жиляса, кимни да жюреги чанчады. Битеу да жамауатда тынчлыкъ болса, аны хар бирибиз да сезгенлей турабыз, арабызда байламлыкъ бек кючлюдю.
- Сиз экигиз да бедикчилемисиз?
- Угъай, мен Герменчикденме, баш ием а Нальчикде ёсгенди. Бизде юч сабий бола эдик, Ахматлада уа – сегиз, къайын анам да СССР-ни «Аналыкъ махтау» деген майдалы бла саугъаланнганды.
Биз а Бедикге Нальчикден юч сабийибиз болгъандан сора кёчгенбиз. «Элни айныуу» деген программагъа тюшюп, къырал болушлукъ бла мында жангы, эркин юй ишлегенбиз. Эски юйюбюзню ойгъаныбызда, сабийле: «Биз анда къалай насыплы эдик», - деген эдиле. Ол сёзле манга бек магъаналыдыла. Сабийле насыплыла болсала сюеме. Жангы юйюбюз битгенден сора окъууларына, айныуларына аслам эс бурургъа онгла чыкъгъандыла.
- Мен билгенден, сиз барыгъыз да жамауат ишге да къатышасыз?
- Хау, сабийлени атасы элни администрациясыны депутатыды, Эльмира Эльбрус районну Жаш тёлю палатасына киреди, Асият битеуроссей эм республикалы эришиуледе, олимпиадалада кёп кере алчы болгъанды, 2009 жылда «Бирлешген Россей» партияны стипендиаты эди, мини-футболдан командалары республикалы эришиуледе биринчи жерни алгъанды, дагъыда Россейни экологларына жыйылыуларына барады, табийгъатны сакълау жаны бла уллу иш бардырады. Амалия да кёп олимпиадалада, конкурслада саугъаланннганды, бусагъатда Ставропольда «Алан» маданият араны ишине тири къатышады.
Андан сора да, энчи чертип айтыргъа сюеме: сабийле малкъар маданиятны биледиле, миллет тепсеуле, жырла, малкъар поэзия – ол аланы дунияларыды. Махтанып айтхан сунмагъыз, жаланда болгъан затланы санаргъа кюрешеме, къошмай-къоратмай. Онусуну жюзден артыкъ махтау къагъытлары, эришиуледе алгъан жерлерине шагъатлыкълары бардыла. Биз сабийлеге юйде бош турургъа къоймайбыз. Къара ишге да юйренсинле, китапла да окъусунла, билимлиле болсунла деп акъылыбыз алайды. Школ устазладан аз билмейме мен Къайсынны бла Кязимни назмуларын, кесим къабартылы болгъанлыкъгъа. Аланы поэзияларына жораланнган битеу ишлеге къатышабыз. Таулу халкъ бек огъурлу, ишчи, таза ниетли халкъды.
- Сизни къайын атагъыз Ахматланы Магомет, жаннетли болсун, кёчгюнчюлюкню сынагъанлыкъгъа, бийик билим да алгъанды, конструктор да болгъанды. Ол сабийлеге юлгю болур?
- Хау, биз аппаны унутмайбыз. Ол да, ынна да дунияларын алышхандыла, жаннетли болсунла. Жаланда бир ыннабыз сауду – мени анам, къонакъгъа келсе, бек къууанабыз. Бусагъатда тамата къызыбыз Эльмира декретдеди, Асият Ставропольда реаниматолог-анестезиологду, Камилла бизнес бла кюрешеди, Минги тауну тийресинде ишлейди. Амалия медицина факультетни тёртюнчю курсуну студенткасыды, Къууанч а юридическийде биринчи курсдады, экиси да Ставропольдадыла. Школчуларыбыз – Елизавета, Согдиана, Барисбий, Узейир, Магомет. Хар сабий бир дунияды, хар бири бла жангыдан ёсебиз, ол бек сейирди.
Магомет конструктор боллукъма дейди, аппасыча, Аллах айтса, жетер муратына. Асиятны беш жылы толгъанда, школгъа барама дейди да, мен а: «Алыкъа эрттеди санга. Заманынг жетсе, барырбыз школгъа», - дейме. Ол а: «Мама, мен генийме, кесим да врач боллукъма, окъуяллыкъма, къоркъма», - деген эди. Кертиси бла да, алай болду.
Сабийле билмеген, сезмеген зат жокъду! Аталары окъууларына бек сакъды, дерслерин этерге болушады. Юйюр кеси бир къыралды, хар инсан да борчун толтурса, окъуса-ишлесе, хар зат да тап барады. Мен ушагъыбызны ахырында битеу юйюрлеге да насып келсин, дейме. Жаланда огъурлу алгъышла толсунла. Бир бирибизге билеклик, хурмет-сый эте жашайыкъ!
