14 марта, 2023 - 11:15
Махуэ къэскIэ цIыху гъащIэр къегъэлыным, узыншагъэр хъумэным, егъэфIэкIуэным хуэлажьэ медицинэ лэжьакIуэхэр зыпэрыт Iуэхум и мыхьэнэр къэлъытэгъуейщ. ЦIыхубзхэм я дунейпсо махуэм ирихьэлIэу жэуаплыныгъэшхуэ зыпылъ IэнатIэм пэрыт бзылъхугъэхэм я IэщIагъэр къызэрыхахам зыщыдгъэгъуэзащ.
Лъхукъуэщауэ Мадинэ, СПИД-мрэ узыфэ зэрыцIалэхэмрэ защыхъумэнымкIэ, абыхэм япэщIэтынымкIэ республикэ центрым и къудамэ №1-м и унафэщI:
- Сэ курыт школыр къыщызуха лъэхъэнэм фIыуэ еджахэм псоми дохутыр IэщIагъэр къыхахырт. Сызыхуеджэнум теухуауэ зэи гупсысэ сиIакъым. СщIэрт дохутыр сызэрыхъунур, нэгъуэщIу зыслъагъуртэкъым. Си анэшхуэмрэ адэшхуэмрэ «сеIэзэрт», хущхъуэхэм я цIэхэр, ахэр зи сэбэпыр тынш дыдэу сигу изубыдэрт. Ди зэманым класс къэскIэ еджакIуэхэм ящыщу санитар яIэт, медсестрам и дэIэпыкъуэгъуу. Абыхэм жор плъыжьыр зытет хъуржын цIыкIур я плIэм идзауэ къыздрахьэкIырт. А къалэнри еджапIэм щызгъэзэщIащ. Пэжщ, сурэт щIыным, хьэпшыпхэм я щытыкIэр, зэхэлъыкIэр убзыхуным сыдихьэхырт, ауэ ар IэщIагъэ схуэхъуну зэи сигу къэкIакъым. Школыр къэзуха нэужь, Москва сыщеджэну тезухуащ. Си зэфIэкIыр згъэунэхужын папщIэ нэхъ жыжьэу сыIукIыну мурад сщIат. Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым си благъэхэр щылажьэрти, абыхэм я фIыгъэкIэ сыкIуэцIрыкIыу я гугъэну сыхуейтэкъым. Апхуэдэу 1979 гъэм Пироговым и цIэр зезыхьэ къэрал медицинэ институтым сыщIэтIысхьащ. Ар къэдуха нэужь илъэсищкIэ Москва дыщылэжьэн хуейт, ди псэукIэ и лъэныкъуэкIэ езыхэм псори къызэрагъэпэщт. Пэжыр жысIэнщи, абы сыкъыщынэну зэи сыхуеякъым, си лэжьыгъэр щыслъагъур ди республикэрат. Сыщеджа институтым жьэн узыфэр зыпкърыт сабийхэм еIэзэнымкIэ кафедрэ гъэщIэгъуэн иIащ, икъукIэ щIэщыгъуэу еджэныгъэр къыщызэрагъэпэщырт абы. А унэтIыныгъэм сызэрыдихьэхам къыхэкIыу Жьэн узыфэхэм щеIэзэ республикэ диспансерым лэжьапIэ сыуват. Абы сызэрыкIуэрэ илъэс ныкъуэ хъуауэ, махуэ гуэрым фIы дыдэу си цIыхугъэ, СПИД-мрэ узыфэ зэрыцIалэхэмрэ защыхъумэнымкIэ, абыхэм япэщIэтынымкIэ республикэ центрым и дохутыр нэхъыщхьэ Ибрагимов Борис сыхуэзэри, и деж лэжьапIэ сригъэблэгъащ. Мис абы лъандэрэ, 1988 гъэм щегъэжьауэ, мы центрым сыщыIэщ.
Куэшэгъу ФатIимэ, Республикэ сабий клиникэ сымаджэщым неврологиемкIэ ныбжьыщIэхэм щеIэзэ и къудамэм и дохутыр:
- Илъэсищ ныбжьым сызэритрэ дохутыр сыхъуну сыхуейт. Си сабий джэгухэри сытым дежи а IэщIагъэрт зэпхар. Си анэм и ныбжьэгъу цIыхубзыр медсестрати, абы мастэхэр къысхуихьырт, хущхъуэ гуэрхэр зэхэслъхьэрти, банкI цIыкIу зэмылIэужьыгъуэхэм иту къесхьэкIырт. АбыхэмкIэ унэм щIэсхэм «сеIэзэрт». Уеблэмэ ахэр тIэкIуи гузавэрт зыхэзгъэзэрыхьу зэмыфапхъэ хущхъуэ гуэрхэр есхьэлIэнкIэ. Апхуэдэурэ школыр къыщызухам, зыми шэч къытрихьэжакъым дохутыр IэщIагъэм сызэрыхуеджэнум. Си адэ-анэми си мурадыр къыздаIыгъащ икIи КъБКъУ-м и медицинэ факультетым сыщIэтIысхьащ. Ар 1982 гъэм къэзухащ, Республикэ сабий клиникэ сымаджэщыр къызэрызэIуахрэ абы сыщолажьэ.
Къамбий Лианэ, «LiLi» стоматологие клиникэм и дохутыр нэхъыщхьэ:
- Си IэнатIэр лэжьыгъэу къэслъытэркъым, фIыуэ слъагъу Iуэхущ ар къызэрысщыхъур. СызэрыцIыкIурэ дохутыр IэщIагъэм сехъуапсэрт. СызыхуеджэнумкIэ хэт къэзэупщIми, «сабий дохутыр сыхъунущ» яжесIэрт. Курыт еджапIэр къэзухри, занщIэу си тхылъхэр Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и медицинэ факультетым и «Лечебное дело» къудамэм щIэслъхьащ. IэмащIэлъэмащIэ цIыкIуу сызэрыщытым щхьэкIэ, си анэр лэжьыгъэм сыпэмылъэщынкIэ тегузэвыхьырт. «IэнатIэ гугъущ, пхузэфIэкIынукъым, жэщкIэрэ ущылажьэ къыпхуихуэнущ, ар къыптехьэлъэнущ», - къызжиIэрт. Абы щыгъуэм си щIэныгъэм хэзгъэхъуэну КъБКъУ-м и медицинэ факультетым щылажьэ, биологие щIэныгъэхэм я кандидат БецIыкIу Хьэзешэ и деж сыкIуэрт. Абы сечэнджэщри, къыхэсха IэщIагъэм ифIри и Iейри зэхэхауэ къызгуригъэIуащ. Абдежым стоматологием сыхуеджэну тезухуащ икIи сыщыхущIегъуэжа къысхуихуакъым.
