7 ноября, 2023 - 15:40

Яникойчу къыз Къойчуланы Джамиля бусагъатда Москвада жашайды эм телевиденияда Бешинчи каналны «Сельская хроника» деген бериуюню эфирге чыгъарыу жаны бла режиссёруду. Ары дери Нальчикде Информациялы технологияланы эм экономиканы колледжин эм Искусстволаны Шимал-Кавказ къырал институтун жетишимли бошагъанды, «1 КБР» телеканалда режиссёр болуп тургъанды. Биз аны бла онлайн амал бла бардыргъан ушагъыбызны басмалайбыз.
- Джамиля, бийик билиминг, ишинг бар, ариу, уллу юйюгюзде тынч жашап турмай, Москвагъа нек кетгенсе, не излейсе ара шахарда?
- Баш сылтауум – Нальчикде айнымагъанымы сезип башлагъан эдим. Мен а жангы затны билирге, кёрюрге сюйген адамма. Дагъыда билимиме, ишиме кёре хакъым да бийик болса сюеме. Москва кеси энчи къыралды, мында онгла да чексиздиле. Хау, юйюмден, жеримден айырылгъан тынч тюйюл эди. Ол къыйын кезиудю: ангылайса кетерге кереклисин, алай адамларынгы, юйюнгю жылыуларындан айырылалмай къыйналаса.
- Санга юйде уа не зат айтхан эдиле?
- Ол заманда атам вахта амал бла ишлей эди. Барыбыз да билебиз, бусагъатда тау элледе эр кишилени асламысы узакъ жерледе уруннганларын. Эгечим Карина да Къазахстанда Ахмед Ясави атлы халкъла аралы университетде окъуй тура эди. Сора мен кетсем, анабыз элде уллу юйюбюзде жангыз кеси къаллыкъ эди. Арсарлы болама. Алай анам таукеллендиреди: «Билиминги, кесинги да сынаргъа сюесе, мен сени ангылайма. Жол кёллю бол, бар Москвагъа», - дейди.
Мен ангылайма ол жыллада анга бек къыйын тюшгенин. Бусагъатда уа Карина, окъууун бошап, юйге къайтханды, банкда ишлеп да башлагъанды. Алай анам кеси жашагъан жыллада къоркъа да болур эди, жюрегин мудахлыкъ бийлеген кезиулери да аз болгъан болмаз эдиле. Къор болайым мёлек анама. Ол кесини юсюнден сагъыш этмей, мени айнырымы сюйгенди. Баям, аналыкъ, кесинги унутуп, сабийинге къалай иги эсе да, алай этиудю. Огъурлу анам ангылагъанды: хар тёлюню жашауу башхады.
Бусагъатда, жаланда мен угъай, кёп таулу жашла, къызла узакълада окъуйдула, ишлейдиле. Алгъын бир таулу арбазда элли-жетмиш адам бирге жашагъан эселе, хар жангы юйюрге отоу ишлеп, бусагъатда бир юйюрню жетмиш адамы жети шахарда жашаргъа боллукъдула. Ол заманны излемиди. Не этериксе? Атам вахтадан юйге Москва бла учса, бир самолётдан башхасына олтургъунчу бир сагъат болса да, жетеме аэропортха. Сау сагъатны кёрген окъуна уллу насыпды! Солуу кюнледен сора да, бир-эки кюннге окъуна бош болсам, мычымай, Яникойгъа жетеме.
- Москвада иш тынчмы тапхан эдинг?
- Угъай. Телевиденияда ишлерге сюе эдим, ары уа алмай эдиле. Башха жерледе кечине турама да, бир кюн а анама сёлешеме: «Мен сюйгенча болмайды бир зат да, алмайдыла телевидениягъа, юйге къайтайым», - дейме да, жиляп къалама. Анам а: «Къызым, хар зат да сен сюйгенча терк болмагъанлыкъгъа нек жиляйса? Бир кесек тёз. Кёрюрсе, хар зат да сен сюйгенча боллукъду», - дейди. Не сейир, экинчи кюн мен шартларымы жиберген Бешинчи каналдан сёлешедиле да, ушакъ этерге чакъырадыла. Этдик ушакъ. Алдыла ишге! Анамы жюреги бу боллукъ ишними сезген болур эди?
- Баям, ана жюрек, сюйген жюрек нени да сезеди, биледи, ол болгъунчу окъуна.
- Карина да жарым жылдан, юйге тансыкъ болуп, артха къайтыргъа умут этген эди. Анабыз а: «Энди юйге диплом бла къайтырыкъса», - деп, окъууун атаргъа къоймагъан эди. Артда, бир кесек замандан Карина Къазахстаннга бек бюсюреп, анда къыйналмай, къууанып окъуп тургъанды. Менеджер дипломун да алгъанды, юч тилге уста да болгъанды.
- Джамиля, мында телевиденияда ишлегенинг Москвада болушханмыды?
- Угъай. Мында бу ишге жангыдан тюшюнюп башлагъанма дерге боллукъду. Бусагъатда, кесибизни каналдан сора, башха проектлеге да къатышама. Бек сейирди.
- Нальчикге къайтыр акъылынг а бармыды?
- Онгум болгъанлай, къуруда Яникойгъа, ата юйюме келгенлей турлукъма.
- Иш адамны жашауунда аллай бир магъаналы жерними алады?
- Жаш адамлагъа бек магъаналыды. Биз, жаш адамла, юйюрюбюзню да сюебиз, алай окъуй-окъуй кетип, артда иги ишге тохтамагъан – ол тюзмюдю? Хар бирибиз да айныугъа къошумчулукъ этерге керекбиз. Къолубуздан келгенича. Аны бла бирге багъалы, сюйген адамларыбыз бла байламлыгъыбызны кючлендире. Мен анамы, атамы, эгечими, Яникойда юйюмю бир минутха окъуна унутмайма.
- Эсимдеди, сен африкалы эшмеле этип, чачынгы да бир сейир бояучунг…
- Колледжде окъугъанымда, эмо болама деп, къара кийимле кийиучю эдим, тырнакъларымы, чачымы да этген эдим дум къара. Анам ыразы тюйюл эди. Алай бюсюремегенин кесиме айтханлыкъгъа, жууукълагъа: «Мен эркинлик бере эсем, сизни не ишигиз барды?» - дей эди.
Атабыз бла анабыз не кеслери урушмагъандыла бизге, не тышындан биреуге сёз айтыргъа къоймагъандыла. Африкалы эшмеле бла юйге келгенимде, атама: «Чачыма не айтаса?», - дегенимде, ол а: «Сен бюсюрей эсенг, мен да бюсюрейме», - деп къойгъан эди. Бюгюнлюкде ангылайма ол анга эриши кёрюннгенин, алай, мени жюрегими къыйнамаз ючюн, бир сёз да айтмагъан эди.
Онбеш-жыйырма жылынгда хар зат да сейир кёрюнеди. Бусагъатда мен да башхалача кийинеме. Аны айтханым: сабий сиз ушатмагъан зат киеди, башын бир сейирлик тюрсюнлеге бояйды деп, анга урушуп, жилятып тургъандан магъана жокъду. Бираздан кеси унутурукъду ол сынауларын. Тёзюм керекди жаш адамны битеу излемлерин да кётюрюрча.
Мен бусагъатда да тюрлю-тюрлю курслада окъугъанлай, жюрегим тартхан затны излегенлей, айныргъа кюрешгенлей турама. Жашау алайды, аны магъанасы айныуду, алгъа барыуду. Манга бла эгечиме айныргъа онг берген атама бла анама баш урама, жюрегим алагъа сюймекликден, ыразылыкъдан толуду.