3 сентября, 2024 - 10:15
Бусагъатда энчи аскер операциягъа кёп жашыбыз къатышады. Кёп болмай госпитальдан юйюне келген, тырныауузчу Тешелеланы Хасанны жашы Арсен ушакъ нёгеримди.
- Къууанч бла жыйыл юйюнге, Арсен. Айт бизге хапар.
- Бир жыл мындан алгъа аскер борчуму толтурургъа Приморский крайны Усурийск шахарына тюшген эдим. Анда тёрт ай къуллукъ этгенден сора, энчи аскер операциягъа къатышыргъа сюйюп, кеси ыразылыгъым бла контракт жазып, алай атланнганма.
Нёгерим быллымчы Ёзденланы Таубий бла бирге къыралда хал къайгъылы болгъан кезиуде биз да къошумчулукъ этерге сюйюп таукелленнгенбиз. Бюгюнлюкде биз кесибизни бир жанына салсакъ, башхала да алай этселе, кимле къорууларыкъдыла жерибизни?! Ма аны ючюн ары барыуну борчубузгъа санагъанбыз.
- Юйюрюнгде атанг бла ананг къалай къарагъандыла оноуунга?
- Сау болсунла, къажау турмагъандыла. Сен кесинг былай тюз кёре эсенг, Аллахха аманат бол, дегендиле. Мен да анга бек ыразыма. Жыл саным жашды, аланы ышаныулары уа манга бек багъалыды.
- Ары тюшген биринчи кюнюнгю къалай эсгересе?
- Къоркъуулу эди. Биринчи кюнледе сермешге жибермегенликге, анда хар такъыйкъада къоркъуу барды. Биз а, урушну жаланда кинолада кёргенле, биринчи кюн бек абызырагъаныбызны эсгереме. Артдан-артха юйрене, келише келгенбиз.
- Сен ары тюшгюнчю дери, энчи аскер операцияны юсюнден эшитгенинг бла анда кеси кёзюнг бла кергенинг бирге келишемидиле?
- Арталлыда, угъай. Ары баргъынчы эшитген хапарларыбыз бла тенглешдиргенде, ол хапарла бир жаннет ёзенни юсюнден кибик кёрюннгендиле бизге. Керти да бола тургъан затла уа бек ачыдыла. Анда хар зат да айтылгъандан, суннгандан да башха тюрлюдю.
- Къоркъуу деген сезим эм батыр аскерчиледе да болгъанды. Сен а, алыкъа жашса, къоркъууунгу къалай хорлаялгъанса?
- Башха амал жокъ эди. Кесибизни бола тургъан затлагъа юйретирге керек эди. Жашауубузда хар бирибизни да боладыла къоркъууларыбыз. Кимле таматаларындан къоркъадыла, мен а тишлериме бакъдырыргъа артыкъ сюймеучю эдим. Алай, керек болгъаны ючюн, къоркъууларымы хорлап, бакъдырыучу эдим. Бу къазауатха къатышыуну да тишлериме бакъдырыуум бла тенглешдиреме. Ары да, бармай амал болмагъанын ангылай. Сермешни кезиуюнде къоркъууну юсюнден сагъыш этерге жарамайды. Жаланда хорлам бла юйге, чынтты кишилеча, къайтырыгъыбызгъа ийнаныуум кюч бере эди.
- Анда кимге бек тансыкъ болгъанса?
- Анда алты ай тургъанма. Анама бек тансыкъ бола эдим. Юйюрюмю кёз аллыма келтирип, таукел болгъанлай тургъанма.
- Мындан жыйылып ашырылгъан гуманитар болушлукъ, школчула жазгъан къагъытла сизге жетеми эдиле?
- Хау. Ала бек уллу болушлукъ боладыла. Ашдан-суудан сора да, кийимле анда терк жыртыладыла. Аякъ кийимле да алай. Адырла, жатхан жерле, терк окъуна тешилип къаладыла. Болушлукъ бек магъаналыды. Сау болсунла, андагъы аскерчилеге болушлукъ этгенле. Сабийле жазгъан къагъытланы да жашла бек багъалайдыла. Жарсыугъа, биз болгъан жерлеге сабийледен къагъытла келмегендиле. Алай башха жерледен жашланы хапарларына кёре, ала уллу кюч берген, сыйлы къагъытладыла аскерчилеге. Анда игиликге кёллениу кюч береди.
- Жашауунгу келир заманын къалай муратлайса?
- Бюгюнлюкде алай узакъгъа къарап сагъыш эталмайма. Тамбла не боллугъун къыйынды айтхан. Буйрукъ болса, контракт заманымы бошап, экинчи кезиуге да атланыргъа дейме. Жашаууму аскер къуллукъ бла байлауну оюмлайма, алай тамам тохташмагъанма. Саулугъуму онгуна кёре боллукъ болур ол оноу.
- Ары кеси ыразылыкълары бла атланыргъа хазырланнган жашлагъа не зат айталлыкъса?
- Биринчиден, ала ары не мурат бла атланнганларын кеслери ангылатыргъа керекдиле. Ичингден талпыныуунг, хорламгъа ийнаныуунг болургъа керекди. Ахча бюгюн бар, тамбла жокъ, алай кишилик сезим а сени бла ёмюрюнгю ахырына дери къаллыкъ шартды.
- Сен кесинги халынгы тюрленнгенин эслеймисе?
- Къылыгъым тюрленнгенди. Кёп затлагъа энди башха кёзден къарайма. Алгъыннгы сагъышларымы бюгюнлюкде кесим да таныялмайма, къыйынды.
- Кесинги тенглеринге не айтыргъа сюесе?
- Биринчиден, саулукъларына сакъ болсунла. Жашауну хар кюню да уллу саугъача берилгенин ангыласала, керексиз затла бла кеслерин булжута турмазла. Мамырлыкъда жашауну керти татыуун къазауат ичинде ангылайса. Аны себепли, юйлерин, юйюрлерин, жууукъларын да сюйсюнле. Заманларын зырафына оздурмай, билимлерин кючлендирсинле. Бюгюннгю ахшы затладан къуралады насыплы тамблабыз.
