3 октября, 2024 - 09:59
Биз бюгюн окъуучуларыбызны фахмулу къызыбыз Ёзденланы Женя бла шагъырей этерге сюебиз. Ол Россейни Журналистлерини союзуну члениди. Аны чыгъармалары республикада эм Россейде чыкъгъан жаш жазыучуланы жыйымдыкъларына къошулупдула.
- Сабийлик зауукълу кезиуледен бириди жашауда. Мени сабийлигим да зауукълу ётгенди десем, ётюрюк айтмам. Атам-анам, къарт ынналарым, эгечлерим, къарындашым, барыбыз да уллу юйюрде татлы жашагъан кезиу, - деп эсгереди Женя.
Китап окъургъа гитчелигинден да бек сюйгенди. Школгъа жюрюп башлагъынчы, окъургъа юйреннген эди. Бешинчи классда уа поэзиягъа биринчи атламларын этгенди, алтынчы, жетинчи класслада къаламын сынай башлагъанды. «Биринчи назмуму юсюнден айтсам, ол да анамы болушлугъу бла жазылгъан эди. Малкъар тилден дерсде кёлден жазма хазырларгъа керек эди туугъан элими юсюнден. Андан башланнганды поэзиягъа жолум», - дейди ушагъыбызны кезиуюнде.
Назмучулукъ хар инсаннга да бериле болмаз. Анга бу саугъа анасындан бла къарт ыннасындан келгенди, ала экиси да назмула жаза эдиле. Анасы Раузат школда ишлегени себепли, ол жаны бла фахмусун дерслеринде ачыкълагъанды, белгили орус сабий жырланы кеси тилибизге кёчюргенди, сабий булжуула да жаза эди.
- Хар жазгъаным жюрегимден ётеди. Бири кесим сынагъан сезимле, башхасы тёгерегимде адамланы къадарларындан алыннган оюмла. Дунияны теренирек ангылагъан, сезген сунама жазыучуланы. Жашырын сезимлени ачыкълап жазсам, мен да алай сагъыш эте эдим деп, кёпле айтадыла, - дейди жаш поэтесса.
Чыгъармачылыгъында Женя бегирекда сюймеклик лириканы жаратады. «Дунияны тутуругъу сюймекликди!» - дейди кеси да. Жашаугъа, эгечге, къарындашха, туугъан жерге сюймекликни да керти насыпха санайды.
- Халкъыбыз жашауунда сынагъан урушну, кёчгюнчюлюкню да унутмай, жарыкъ жашаугъа итинирге, халкъла араларында шуёхлукъ, байламлыкъ жюрютюрге чакъыргъан сунама поэзияны, - дейди ол.
Женя ата-ана жылыуун бегирек излеген заманында аладан ёксюз къалгъанды. Атасы Юсюп ауушханда, къызгъа 15-16 жыл бола эди. Ызы бла анасы Раузат да кетген эди дуниядан. Алай бла атадан, анадан да ёксюзню жашаугъа къарамы, сезимлери, бары да кечеден тангнга тюрленнген эдиле. Аны саулайда чыгъармачылыкъ жолунда бир энчи ыз болгъанлай барады ёксюзлюкню ачыуу.
Женя кёп болмай кесин прозада да сынагъанды. Ол айтыугъа кёре, миниатюралары жюрегинде бир ауукъ заманны сакъланып алай жаратыладыла, бирлери уа билмей тургъанлай жазылып да къаладыла. «Ала жюрегими къыйнап тургъан сезимлеримдиле десем да, жалгъан сёз болмаз. Бюгюн а бир жангы зат жазайым деп жазылмайдыла ала», - дейди ушакъ нёгерим.
Женя кесин кёчюрюу ишледе да сынап башлагъанды. Алгъаракълада А.С. Пушкинни, къабартылы назмучу Руслан Семёновну да бир талай назмуларын малкъар тилге кёчюргенди. Гуртуланы Салихни назмуларын а орус тилге кёчюргенди.
Усталыкъ сайлар заманы жетгенде уа, кёп да сагъышланмай, устазлыкъны айырып, Нальчикни Педагогика колледжинде окъугъанды. Биринчиден, Женяны анасы устаз болгъаны ючюн, экинчиден а, кесини биринчи устазы Жолайланы Азретни къызы Мариямгъа ушаргъа сюйгени ючюн. Школда иги окъугъан къызчыкъны билгенин барын да сабийлеге берлиги келе эди. Башланнган класслада устаз болуп бир ауукъ заман ишлегенди, ызы бла малкъар тилден бла адабиятдан дерсле берген кезиую да болгъанды.
Ким биледи, Женя туугъан элинде жашап турса, энди да ишлерик болур эди школда. Бусагъатда ол Элбрус районну Отарланы Омар атлы краевед музейни ишчисиди, тенглери бла бир юйюрча жашайды. Жарашыулу, намыслы, ишин сюйген, билген специалистни алай болгъаны да. Бюгюнлюкде школчу сабийле бла тюрлю-тюрлю дерсле, тюбешиуле къурап бардырады. Ишини юсю бла кёп белгили адамлагъа тюбеп, кёлю кётюрюлюп, жашаугъа жангы кёзден къарап, чыгъармачылыкъ ишин алай къурайды.
Насып. Ненча тюрлю сезим байламлыды бу ангылам толу болур ючюн. Хар ким да кесича ангылайды бу сёзню. Бизни Женябыз да насыплы тиширыуду, жашауда кесини энчи, жюреги сюйген ызын тапхан.
Белгилисича, хар инсаннга да жашауунда бек багъалы аны юйюрюдю. Жарсыуунгда, къууанчынгда да бек алгъа жанынгда жууукъ адамларынг боладыла. «Мен кесими насыплыгъа санайма, нек дегенде насыплы, жарашыулу, толу юйюрде ёсгенме. Жарсыугъа, къууанчымы, насыбымы чеги аз болду, атам-анам бла жашагъан заманым кёп тюйюл эсе да, насыплы заман эди», - дейди ол, кёлю тола.
Сабийлерине уа кеси атасы бла анасы саулукъда сынагъан насыпдан юлюш эте жашайды. Ёзденланы Джабраил бла юйюр къурап, ала къыз бла жаш ёсдюргендиле. Зульфия, анасыны бла ыннасыны ызын сайлап, педагогика колледжни тауусханды. Таубий а бусагъатда аскердеди, СВО-гъа къатышады. «Сабийле тюз акъыллыла болуп, миллетге, къыралгъа да жарагъан инсанла болсала, андан уллу насып жокъду манга!» - дейди ушакъ нёгерим.
