22 октября, 2024 - 10:49
Сайлагъан усталыгъына ыразы болуп, кюн сайын ишге сюйюп баргъандан уллу насып жокъду. Тырныауузну 3-чю номерли орта школуну математикадан устазы Батырбекланы Сейитни къызы Гуданаланы Сакинат аллай насыбы тутхан аламат устазладан бириди.
Хар сабийни жюрегинде жашырынлыкълары барды, алагъа жумушакъ къол бла тийсенг, аламат ариу макъам чыгъады, дегенди орус адабиятны классиги Максим Горький. Мени бюгюннгю жигитим да ол жорукъгъа кёре ишин къурагъанладанды. Ол кёп сабийни уллу, огъурлу жашау жолгъа ашыргъанды. Аланы асламысы бюгюнлюкде жетишимлиле болуп, тынгылы жерледе ишлейдиле.
Сакинат Сейитовна жашауунда неден да багъалыгъа адамлыкъ ышанланы санайды. «Хар зат да келгенича кетген да этеди, алай жаланда адамлыкъ къалады», - дейди мени ушакъ нёгерим. Бир коллективде ол жыйырма жети жылны ишлеп келеди, тенглерини арасында даражасы да жюрюйдю. Сабийле бла байламлыгъы уа болмагъанча аламатды. Устазлыкъ анга къан бла, жан бла берилгенди деяллыкъбыз, нек дегенде Сакинатны жууукъларыны арасында устазла кёпдюле. Ол билимге бийик даража берген, аны эм кереклиге санагъан юйюрде ёсгенди. Андан сора да, сабийлигинден окъуна сейири тарихле бла къаты байламлы эди. Нени да тергерге, санаргъа, эсеплерге сюйгенин эсгереди ол ушагъыбызда.
– Математика – тарихлени, илмуланы патчахыды, дейдиле. Жашауда тёгерегибизде бола тургъан затла, болумла барысы да математика, физика бла къаты байламлыдыла. Мени къууандыргъан шартладан бири – ёсюп келген жаш тёлюню арасында бек акъыллы сабийле болгъанларыды. Задачаланы бла примерлени менден эсе алгъаракъ санап къойгъанларын эслейме. Дерсде задачаны толусунлай жазып ангылатыргъа борчлума, сора ол къадар жазыуну эсебин бир айтымгъа сыйындыра билген сабийлерим да болгъандыла. Къайсы устаз да аллындагъы окъуучуланы жюреклерине жеталып, билим бералгъанын кёрсе, мураты толгъаннга санай болур, – дейди Сакинат Сейитовна.
КъМКъУ-ну физика-математика бёлюмюню 4-чю курсун бошагъандан сора, заочно бёлюмге кёчюп, мында 1-чи номерли школда юйретиучю болуп ишлеп тургъанды. Окъууну бошап, дипломун къолуна алгъанындан сора уа, жашауун сайлагъан усталыгъы бла байлагъанды. Харкюнлюк жашауунда илму бла байламлы оюмланы, ачыкълауланы да тинтирге, окъургъа бек сюеди. Алай бла, аны оюмуна кёре, бизни къыралда, саулай дунияда да физика, химия илмула терен тинтиледиле. Математика да артха къалмайды. Кёп болмай Къытайда бардырылгъан тинтиулеге кёре математикадан сынауланы бизни къыралны окъуучулары аламат ётгенлерин ёхтемленип айтады.
Дерсинги, ишинги не ючюн сюесе, деген сорууума: «Ыспас эте билген окъуучуларым ючюн», - деп жууаплайды. Къуру Тырныауузда угъай, Нальчикде окъуна жолда бара тургъанлай, аны окъуучулары, школну алгъын жыллада бошагъанла окъуна, танып, къатына келип, ыспас этип, жетишимлерини юсюнден айтханлары Сакинат Сейитовнагъа, тюз усталыкъ сайлап, жашауун зырафына ашырмагъанына шагъатлыкъ этеди.
Бусагъатдагъы сабийле бла ишлеген алай тынч болмаз, дегенимде уа, ол манга былай жууап бергенди: «Сабийлени барын да бирча сюеме. Аланы хар биринде да инсанны эслерге, ачыкъларгъа итинеме. Айырмалы, орта неда осал окъугъанына да къарамай. Аланы жашау болумлары, кёз къарамлары да сейирди. Окъуучула да манга бек тартыладыла. Сабий – ол бир уллу дунияды. Мен аны ариу этер ючюн, сёз бла, акъыл бла да билгенимча болушлукъ этип, кесине ийнандырып, ышандырып, жашаугъа атландырыргъа сюеме. Хар иги окъугъан аламат адам болуп бармайды жашауунда. Неда бир-бир осал окъугъан сабийде болгъан адамлыкъ шартла кёп абаданлада жокъдула. Жюрегими алагъа ачыкъ болгъанын эслеп, жанлайдыла ала да манга. Бири менден насийхат сакълайды, бири – жылы сёз. Аланы заманында эслеп, къатларында табылыргъа кюрешеме».
Сакинат Сейитовна быйыл 11-чи классын огъурлу жолгъа хазырларыкъды. Ала бла бир жылдан айырыллыгъы эсине тюше, эндиден окъуна мудахланып башлагъанды. Сабийлени аталарын бла аналарын махтап, не ишде, жумушда да, биринчиле болуп, жанында сюеле билгенлерин, аланы билеклик этгенлерин ыспас этип белгилейди.
Огъурлу устаз хар нени да жюреги бла ётдюреди. Окъуучулары бла бирге жарсый, къууана да биледи.
– Ишлеген жеримде таматаларыма ыразылыгъым бек уллуду. Къайсы устаз да аны ишине тийишли эс бурулса, таматалары биргесине къууансала, аны алгъа барыргъа кёллендирселе, бютюн да итинип ишлерикди. Сени болумунгу ангылап, жарсыуунгу да жапсарып, къууандырып ашыра билген оноучуларыбыз барды школубузда, – деп ёхтемленеди мени жигитим.
Юйюр жашауунда уа ол керекли жерде жумушакъ, бирде къаты бола да биледи. Баш иеси Зейтун бла бирге жаш ёсдюргендиле. Тахир бусагъатда «Гипсолит» чекленнген жууаплылыгъы болгъан биригиуде ишлейди. Сакинат жашауунда алыкъа эм аламат жетишимлери алда болгъанларына ийнанады. Юйюрюнде уа ана, юй бийче борчун толтургъанын насыпха санайды.
Бюгюннгю жигитим хар жылдан жолоучулукъгъа атланып, жангы жашау халланы, адетлени да кёрюрге сюеди. Жаш тёлюбюзню уа кесибизни энчи адетлерибизни бла тёрелерибизни учузландырмай, тышындан келген желде тас этмей сакъларларын тилейди.
