19 сентября, 2022 - 15:32
Бизни жаш тёлюбюз, бирсиледен артха къалмай, окъууда, ишде да бет жарыкълы болгъанлай келгени барыбызны да кёллендирген шартды. Бюгюнлюкде аны бир къаууму къыралыбызны белгили вузларында билим ала, уллу шахарларыбызда тюрлю-тюрлю жерледе да урунадыла.
Нальчикде ёсген Къулийланы Диана Москваны къырал университетини бакалавриатыны юристлени хазырлагъан факультетин эмда магистратурасын тауусханды. Бусагъатда ара шахарыбызда уллу компанияладан биринде сюд бёлюмню юристи болуп турады. Бюгюннгю ушагъыбыз аны блады.
- Диана, сен юристни жолун сайлагъан кезиу бютюнда саулай жаш тёлю бу усталыкъны айыргъанча кёрюне эди. Артда кесиме иш табарыкъма деген ышаныулугъунг а болгъанмыды?
- Сабийлигимден да атабыз Замирни ич ишле органлада ишлегенин кёре, кесим да закон бла байламлы усталыкъ сайларгъа сюйгенме. Адвокат болуп, адамланы тенгсизликден, жалгъанлыкъдан къорууларыкъма деп, сагъышым алай эди. Телевизор бериуледе, интернетни хайыры бла да белгили адвокатланы сёлешиулерине, кеслерин къалай жюрютгенлерине, кёз къарамларына сейир эте, кёп кере къарагъанма. Атамы полковник даражагъа жетгени да кёллендиргенди.
Дагъыда манга юлгю анабызны атасы Жантууланы Далхат Рамазанович болгъанды. Ол Нальчикде политехникалы колледжге иги кесек заманны таматалыкъ этип тургъанды. Микроэлектроникадан дерсле да бергенди анда. Ала манга иги окъу, билиминг бла жетериксе не уллу жетишимге да деп, кёп юйретип, айтып тургъандыла.
Алай бла шахарда экинчи номерли школну-лицейни онунчу-онбиринчи классларын экстернат амал бла тауусуп, Москвада окъургъа сюйюп, къагъытларымы МГУ-гъа береме. Муратларым толуп, аны юрист бёлюмюню студенти да болама. Бакалавриатны тауусханымдан сора уа, жаланда «юриспруденция» ыз бла чекленип къалмай, магистратураны бюгюннгю жашаугъа бегирек келишген жангыракъ затны сайлап, алай ётерге таукел болама. Ол а артда республикагъа къайтсам, анда да усталыгъым хайырлы болур эсе да деген сагъышым бла бирге жаратылгъан оюмум эди. Алай эте, «къырал управление» жанын сайлайма.
- Къыралыбызны эм белгили вузларындан биринде, уллу шахарда билим алгъан а санга къыйын болгъанмыды?
- Тынч эди деп да къояллыкъ тюйюлме. Ангылайсыз, ары дери жангыз жашамагъанма, узакълыкъ да алай. Хар нени да бир кесинге этерге тюшсе, къыйналаса.
Солуу заманымда юйге келип тургъанлыкъгъа, тансыкъ да бек болгъанма жууукъларыма-ахлуларыма. Окъууубуз да къыйын эди. Башха затха эсинги бурургъа аз да заман къалмагъанды, бютюнда терен билим алыргъа сюйсенг.
Биринчи курсда биргеме окъугъан студентлеге, уллу шахаргъа да юйренирге тюшгенди. Бизде уа кёп миллетлени келечилери болгъандыла. Алай эсе да, бирибиз билмегенни башхабыздан сора, тюшюне, бир бирге болушлукъ да иги даражада эди.
- Сенден сора анда таулу жашла, къызла уа окъугъанмыдыла студент кезиуюнгде, ала бла шагъырейлигигиз, шуёхлугъугъуз а болгъанмыды?
– Бизни миллетден аллай вузда иги кесек жаш адам окъугъаны да себеплик бергенча, алай эди. Сёз ючюн, Бичиланы Ариужан бла бир школну тауусханбыз. Бёзюланы Фатима уа Чегемденди, аны бла уа университетде бирге окъугъанбыз. Залийханланы Джамиля бла да шуёхлукъ жюрютебиз. Бир бирибизни таныгъаныбыз, билгенибиз да, къалай эсе да, жюрегибизде бир ышаныулукъ сезимни кючлендиргенди.
Жыл сайын МГУ-да «Миллет маданиятланы кюню» деген ат бла уллу байрам бардырылады. Аны студентле кеслери къурайдыла, ол эрттеден бери да мында тёреди.
Анда халкъынгы адет-тёрелерин, кийимлерин, аш-сууларын, тепсеулерин дегенча затланы кёргюзтесе, бирсилени культуралары бла да шагъырейленесе. Биз ол кюнню юсюнден бир бирибизге социал сетьлени юслеринден билдирип, анга тынгылы хазырланып тургъанбыз. Хар жолдан а анга деп хычинле да этгенбиз. Кесибиз жетишалмасакъ, Москвада жашап тургъан таулуланы табып, билип, ала уа биширирге болушуп, келтиргендиле. Нек дегенде хычинлени татыуларын кёрюрге сюйген, бютюнда оруслу преподавательлерибизден, хар жолдан да адам кёп болуп къалыучу эди.
«Эльбрусоид» фондну мындагъы бёлюмюню келечилери да, сау болсунла, хар заманда не кереклигибизге да къолларындан келгенлерича себеплик этгендиле. Байрамгъа бизни бла бирге МГУ-ну алгъаракъ тауусуп, бу шахарда ишлеп къалгъан таулу жашла бла къызла да къатышып тургъандыла.
- Сабийлигинг шахарда озгъанына, артда Москвада окъугъанынга да къарамай, тилибизни иги ангылайса, сёлешгенинг да алай…
- Школда болгъан заманымда андан да иги билгенме деп сунама кесим а. Олимпиадагъа къатышып, республикалы урумунда биринчи жер алгъаным да болгъанды малкъар тилден. Аны ючюн бизге миллетибизни адет-тёрелерин, кёлден чыгъармачылыкъны, суратлау литературабызны, кёп сейирлик затларыбызны да билдиргени ючюн да устазыбыз Клара Далхатовнагъа ыразыма. Ол окъутхан сабийлерине уллу къыйын салгъанладанды.
Сора атабыз къуруда эсгертгенлей турады, тауча сёлеширибизни сюеди. Аны себепли юйде кесибизни ёз тилибизни жюрютебиз, хайырланабыз. Гитче къарындашым Артургъа алыкъа сегиз жыл болады. Ол малкъарча иги юйренирине къайгъырабыз барыбыз да.
- Кесинги ишинге къайтсакъ, шёндю не бла кюрешесе?
- Бюгюнлюкде «Ростех» россейли къырал корпорацияны компанияларындан биринде урунама. Бу корпорация бийик технологиялы продукцияны жарашдырыу эмда чыгъарыу бла белгилиди.
Мен ишлеген компанияны алып айтханда уа, ол энчиленип хайырланылгъан самолётла эмда ракетала жаны бла кюрешеди. Аны сюд бёлюмюню юристиме. Ишими жаратама, алай алыкъа сынамым уллу тюйюлдю. Болсада кесинги билиминг бла, эсинг бла да биреуге болушлукъ эталсанг, дагъыда кёлленип, жангычылыкълагъа юйренирге итинесе.
- Къаллайды шёндюгю жаш тёлю?
- Биз школну тауусхан заманда кёпле экономистле, юристле, врачла болургъа сюйген эселе, бюгюнлюкде мектеплени бошагъанла башха усталыкълагъа да эс бурадыла, сёз ючюн, чыгъармачылыкъ жаны бла да.
Юлгюге кесими онсегизжыллыкъ къарындашымы окъуна алсам, кертиди, ол КъМКъУ-ну медицина факультетинде окъуйду. Алай эсе да, сурат алыуну жаратады. Тюрлю-тюрлю чыгъармачылыкъ форумлагъа къатышады, волонтёрлукъ бла бла кюрешеди.
Бек сейири уа – бюгюннгю жаш тёлю хар неге да жетишалгъанындан сора да, ол этген затларын даражалы качествода тамамлагъанларыды. Къырал алагъа къаллай амалланы бере эсе да, аланы барысын хайырлана да биледиле.
Алай бла уа жетишимли да боладыла. Нек дегенде кеслерини жолларында чырмаула, тыйгъычла салмайдыла. Ол ышан а тамбла иш тапмайбыз деп турмазлыкъларын ачыкълагъан сунама.
Андан сора да, бюгюннгю жаш тёлю билимге «къызгъанчды». Кёп затны билирге, тюшюнюрге талпынады. Нек дегенде билим – ол жаланда адамны кесин угъай, аны бла бирге жамауатны да айнытады. Ол къаллай даражада болса да, къыралда жашауну качествосу да анга кёре болады.
