2 апреля, 2024 - 13:59
Муртазланы Алина Нальчикде ёсгенди эмда мында 2-чи номерли лицейни алтын майдалгъа бошагъанды. Аны Бир къырал экзаменледе алгъан балларын да белгилеп айтырчады, сёз ючюн, тарыхдан ол 90-дан аслам баллгъа тийишли болгъанды. Бюгюнлюкде таулу къызчыкъ, Москваны къырал университетини Къырал Аудитни Бийик Школасы бёлюмюню юристлени хазырлагъан ызыны бакалавриатын къызыл дипломгъа бошап, энди ары магистратурагъа окъургъа киргенди. Аны бла студент жашауну, жаш тёлюню юсюнден ушакъ этгенбиз.
- Алина, юрист усталыкъны сайлагъанса. Жаш тёлю арт кезиуде жаланда саулукъ сакълау эмда юристлени хазырлау жаны бла окъуугъа киргенча кёрюнеди. Санга аны сейири недеди эмда тамбла анга кёре иш табарыкъма деген ышаныулугъунг бармыды?
- Юристлени хазырлагъан ызгъа сейирим тамата класслада кючленнгенди. Нек дегенде атабыз Алим бла анабыз Асият ючюбюзню да тюзлюкню, жакъ басыуну, жан аурутууну ниетлеринде эмда кесинги кёз къарамынг бла байламлы бирсилеге хатангы тийдирмезге юйретип ёсдюргендиле.
Мектепни тауусуп, окъуугъа киреме дегенимде, бакалавриатны программаларына къарай туруп, Ломоносов атлы университетни «Къырал Аудитни Бийик Школасы» атлы бёлюмюне эс бурама, анда юрист усталыкъны алырча ахшы онгла болгъанларын ангылайма. Анда экономикадан да ангылауу болгъан юристлени хазырлайдыла. Ол а бюгюннгю жашауда ахшы шартды. Окъуп башлагъандан сора уа, бегирек тюшюндюм усталыкъны тюз сайлагъаныма.
- Къыралыбызны белгили окъуу юйлеринден биринде, уллу шахарда билим алгъан санга къыйынмыды?
- Биринчи жылда юйреннген тынч тюйюл эди. Кертиси бла да шахар уллуду, кесинг да юйюрюнгден узакъда. Окъуу бла къыйналмагъанма, жаланда ата-анама, эгеч-къарындашха, юйге да тансыкъ болгъаным ючюн. Биргеме окъугъанла бла иги шагъырей болгъанымдан сора уа, ала билим алыргъа талпыннганла болгъанларын ангылагъанма. Аллай адамланы къатында сен да окъуйса, заманынгы бошуна оздурмайса.
Университетни къызыл диплом бла бошар умутум бар эди да, анга жетер ючюн къолумдан келгенни аямагъанма. Жашауда тынгылы, терен билимли болууну магъанасын да ангылатханлай тургъандыла атам бла анам. Ма аны себепли барыбыз да МГУ-да окъугъанбыз. Тамата курслада уа илму бла кюрешип да башлагъанма. Асламысында экология, налогла, жер юлюшле, инсанлыкъ жаны бла байламлы статьяла жазама.
- Таулу къызла, жашла дагъыда болурла анда билим алгъан?
- Бардыла, хау. Сёз ючюн, Жанатайланы Азинат филология факультетни 2-чи курсунда окъуйду. Ол тауча, орусча да назмула жазады. Бапыналаны Мариям а экономика бёлюмню магистратурасында окъуйду. Къызчыкъла экиси да Тырныаууздандыла. Къарачайдан да бардыла адамла.
- Къаллайды шёндюгю жаш тёлю, не айталлыкъса аны юсюнден?
- МГУ-да окъугъан жашларыбыз бла къызларыбыз болгъанларына бек къууанама. Ахшыланы араларында атлары айтылгъан студентлерибиз ючюн къууанабыз, ёхтемленнген да этебиз. Биз адам саны аз болгъан халкъбыз. Аны ючюн бизге билимли жаш тёлю керекди. Алай болса, миллетча, айныгъан да этерикбиз. Нек дегенде, къайсы бёлюмде да окъуулу адамларыбыз ишлеселе, кеслерини, халкъыбызны атын да айтдырлыкъдыла.
Андан сора да, биз кесибизни халкъча энчилигибизни, тилибизни, маданиятыбызны эмда адет-тёрелерибизни сакъларгъа, унутмазгъа борчлубуз. Москвада арт кезиуде жерлешлерибиз бла тюберге боллукъ жыйылыуланы къурала тургъанларын да ахшы шартха санайма. Нек дегенде, ол жаш тёлюге кёп затны эслетгенден сора да, бирси миллетле бизни барлыгъыбызны, ким болгъаныбызны, жазыучуларыбызны, художниклерибизни, къол хунерибизни да биледиле.
Республикабызны юсюнден айтсам а, манга шёндюгюлю жаш тёлю кесини хунерин кёргюзтюрча, не жаны бла да айнырча онгла аздыла деп сунама. Сёз ючюн, чыгъармачылыкъ кружокла, жамауатны аллына чыкъгъанда ариу сёлеширге юйретген курсла, башха-башха хунерлени жашырынлыкъларындан мастер-классла болсала сюерик эдим.
- Бош заманынгы уа къалай хайырланыучуса?
- Кертисин айтсам, окъуудан сора ишге жюрюгенме да, ол алай кёп къалмайды. Болсада тыш къыраллы тиллеге юйрениуню жаратама. Кесигиз билесиз, бюгюннгю жашауда ол керекди. Алайды да, школдан бери ингилизча, французча да юйренип тургъанма, аланы иги билеме дерге боллукъду. Энди уа азиат тиллеге тюшюнюр акъылдама.
- Мындан ары муратларынг къаллайладыла?
- Алыкъа магистратурада окъурукъма. Кесинге иш излеген тынч жумуш болмагъанын барыбыз да билебиз. Аны ючюн а окъуулу, билимли болургъа керекди. Нек дегенде, ишлерге тап, тынчлыкълы да организацияны табып къойсанг окъуна, анда биргенге уруннганла ахшы, илешген адамла болсала, усталыгъынга кёре тийишли ангылауунг болмаса, анда ишлеген тынч болмаз. Аны ючюн эм алгъа билимими ёсдюрлюкме.
